İşitme cihazları, işitme kaybı yaşayan bireyler için oldukça önemli bir teknolojik hizmettir. Bununla birlikte ülkemizde birçok kişi işitme cihazları hakkında yeteri düzeyde bilgi sahibi değil. Aksine bu konu hakkında yanlış bilinen pek çok şey var. Gerek geçmiş zamanlarda yapılmış olan yanlış uygulamalar gerekse işitme cihazlarının kullanımı ile ilgili yeterli bilgi sahibi olmayan kişilerin yorumları bu cihazlar ile ilgili kötü bir algı oluşmasına sebebiyet vermiştir. Ancak gelişen teknolojik imkânlar ile birlikte günümüzde işitme cihazları, işitme kaybı durumlarında başvurulması gereken ilk yol olmalıdır. Peki, işitme cihazları ve fiyatları nedir? İşitme cihazları hakkında sizleri bilgilendirmek ve bu konuda yanlış bilinen bilgileri düzeltmek için Duyses İşitme Cihazları sizler için hazırladı!
İşitme Cihazları Nedir?
İşitme cihazları işitme kaybı yaşayan bireylerin çevrelerinde bulunan sesleri normal ses düzeyinde duyması için özel olarak geliştirilmiş cihazlardır. Total (tamamen) işitme kaybı olan bireyler için uygulanan ve “koklear implant” adı verilen bir uygulama vardır. Bu uygulama dışında işitme seviyesini normal bir orana taşımak için kullanılan bütün cihazlar, işitme cihazı olarak bilinir. İşitme cihazlarının genel çalışma mantığı; bulunduğu ortamda mevcut olan sesleri bir mikrofon yardımıyla toplayıp, bu seslerin şiddetini yükselterek işitme kaybı olan bireye iletilmesi şeklindedir. Buradaki en önemli nokta ise işitme cihazlarının kişilere özel olarak geliştiriliyor olmasıdır. Her birey aynı oranda işitme kaybı yaşamaz ve işitme kaybı yaşayan her bireyin ihtiyacı farklıdır. Tam da bu yüzden günümüzde işitme kayıplarının farklılığına uygun olacak şekilde yapılandırılmış farklı teknik özelliklerde ve çeşitli görünümlerde işitme cihazları vardır. İşitme cihazlarının kullanımına karar verme aşamasında işitme kaybının cinsi ve derecesine dikkat edilir ancak bununla sınırlı kalmaz. Kişisel tercihler ve dış kulak yolunun yapısı da karara etki eden durumlardır.
İşitme Cihazlarının Özellikleri Nelerdir?
İşitme cihazların temel çalışma prensibinin şöyle olduğu düşünülür: Sesler bir mikrofon tarafından toplanır, işitme cihazı aracılığıyla bu sesin şiddeti arttırılır ve bir hoparlör de bu sesi kulağa iletir. Bu basit anlatım temelde doğrudur fakat yalnızca eski teknoloji işitme cihazları için geçerlidir. Bir sesin yalnızca şiddetinin yükseltilmesi, o sesin anlaşılır ve net olacağı anlamına gelmez. Hatta ortaya çıkan sonuç hasta için rahatsız edici bile olabilir. Günümüzde kullanılan işitme cihazları gelişen teknolojik imkânlar sonucu revize edilmiş ve hastanın refahını çok daha iyi sağlar hale gelmiştir. Modern işitme cihazlarının çalışma prensibi de aslında eski tip cihazlarla benzerdir fakat çok temel bir fark vardır. Bu temel fark sesin şiddetinin yükselerek kullanıcıya ulaşması sırasında geçtiği aşamalarda yatar. Son teknolojik gelişmelerden beslenen modern işitme cihazlarının en belirgin özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz.
- Kulağın ihtiyacı olan sesleri ayırt eder ve bu özelliği sayesinde konuşma ve gürültüyü birbirinden ayırarak, gürültünün bulunduğu ortamlarda konuşma seslerini ön plana çıkarır.
- Seslerin kayıplarının yapısına göre bazı sesleri yükseltirken bazı sesleri bastırır.
- Bulunduğu ortama göre program değiştirir.
- Ortamda çınlama var ise çınlama durumunu maskeleyici ses özelliği gösterir.
- Gürültülü ortamlarda arka plandan gelen sesi azaltır.
- İşitme cihazları, cihazı kullanan kişinin kulağına normal ses kalitesine çok yakın bir kalitede ses iletir.
- İşitme cihazları işitme kaybı derecesi az veya ileri olması fark etmeksizin işitme kaybı yaşayan tüm bireyler için uygundur.
- Bünyesinden barındırdığı teknoloji ile 3 boyutlu ses deneyimi yaşatır.
- Otomatik olarak ses şiddetini ayarlar. Bu durum doğal işitmeye en yakın işitme deneyimi sağlar.
- Kulak içi işitme cihazları pil ağırlığı da dahil edilerek 1.5-2 gram kadardır.
- İşitme cihazlarının tasarımları sayesinde rahatlıkla telefon görüşmeleri yapılabilir.
İşitme cihazları yukarıda listelenen temel özelliklerin dışında pek çok özel ihtiyaca da yanıt verir. Dijital teknolojiden beslenen işitme cihazlarındaki çip, dijital bilgiyi alır ve bu bilgiyi sese dönüştürmek için karmaşık olarak yapılanmış algoritmalar kullanır. Bu sayede de cihaz önemli olan sesleri ayırt edip tutarken önemli olmayanları ise eleyebilir. Bu oldukça detaylı bir teknolojidir. Öyle ki iki sözcük arasındaki kısacık duraksamalarda oluşan arka plan seslerini bile ayırt ederek ortadan kaldırır.
Modern işitme cihazlarında bulunan programlama özelliği sayesinde işitme kaybınız ilerlese bile yeni bir cihaz almanıza gerek kalmaz. Çünkü cihazınızın ayarları gerekli görüldüğünde değiştirilebilir. İhtiyaç duyulduğu takdirde işitme cihazınız yeniden programlanır ve böyle yeni oluşan ihtiyaca cevap verilmiş olur. Ayrıca özel olarak tercih edecek olursanız gürültülü bir ortama giriş yaptığınızda işitme cihazınız ona göre programlanır ve ses azaltılır.
İşitme Cihazları Nasıl Çalışır?
İşitme cihazları için, dijital yapı ile çalışmakta olan mini bilgisayarlardır diyebiliriz. 20 yıldan fazla süredir dijital teknolojiden beslenerek üretilen işitme cihazları dış dünyadan aldığı sesleri işlemekte ve bu şekilde tamamen işitme kaybının yapısına uygun sesler üretebilmektedir. İşitme cihazları, eski model analog cinsi cihazlarda 4 parça olacak şekilde tasarlanmıştır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
- Mikrofon
- Amplifikatör
- Pil
- Hoparlör
Dijital yani modern işitme cihazlarında ise bu 4 parçadan oluşan sistem üzerine bir parça daha eklenerek işitme cihazlarına mikroçip teknolojisi dâhil edilmiş oldu. Bu teknoloji sayesinde işitme kaybına göre ince ayarlar yapılabilmektedir. Modern işitme cihazlarının mekanizmasını oluşturan bu beş parçayı şu şekilde açıklayabiliriz:
Mikrofon
Aldığı sesin enerjisini elektriksel bir sinyale çeviren parçadır.
Mikroçip
Kullanıcının işitme kaybının derecesine göre ince ayar yapılabilmesine imkân sağlayan elektronik devredir.
Amplifikatör
Mikrofon aracılığıyla oluşan elektriksel sinyalin şiddetini işitme kaybının derecesine göre optimize ederek arttıran kısımdır.
Pil
İşitme cihazının çalışabilmesi için ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılayan yapıdır.
Hoparlör
Amplifikatör aracılığıyla şiddeti yükseltilmiş olan elektriksel sinyali yeniden ses enerjisine dönüştüren yapıdır.
İşitme Cihazı Kimlere Önerilir?
İşitme cihazlarının önerileceği kişilerde bakılacak ilk ve kesin kriter işitme kaybına sahip olunmasıdır. Bu tespit yapıldıktan sonra işitme kaybının derecesi, total durumu gibi seçenekler değerlendirilmelidir. Yaş açısından bakıldığında ise doğumdan sonra 2. aydan itibaren tüm yaşlarda kullanılabilir. Verilen bilgilere ek durumlar da vardır. Bu durumlar;
- İşitme kaybı kalıcı ise işitme cihazı önerilebilir. Buradan kasıt işitme kaybına yönelik tedavinin tamamlanmasının beklenmesi ve sonuca göre işitme cihazı önerisi verilmelidir. Ani gerçekleşen işitme kayıpları ile kısmi iyileşme gerçekleşebilecek durumlarda tedavi beklenmelidir.
- Kullanacak kişinin; durumu, mental fonksiyonları işitme cihazı kullanmaya elverişli olmalıdır.
- Kullanacak kişi yalnız yaşıyor ise el becerisi ve cihaz kullanımı için gerekli işlemleri yapabilmesi dikkate alınmalıdır.
- Kullanacak kişide işitme cihazı materyallerinden birine ya da elektronik bir duruma ilişkin alerji olmamalıdır.
İşitme Kaybı Dereceleri
İşitme eşiği bir insanda 25 dB üzerine çıkarsa işitme kaybı oluştuğundan bahsedilebilir. Sağlıklı bireylerde normal sınırlar 0-25 dB aralığıdır. İşitme kaybı dereceleri; hafif, orta, ileri, çok ileri ve total olarak gruplandırılmaktadır. Şöyle ki;
- Hafif dereceli işitme kaybı: 40 dB e kadar olan seviyelerde bulunur. Kişi bu durumu fark etmeyebilir. Rutin odyolojik kontrollerde ortaya çıkabilir.
- Orta dereceli işitme kaybı: 41 dB – 55 dB aralığında olan kategoridedir. Bu kişiler işitme kaybını kendi yaşamlarında fark ederler. İşitme cihazlarından maksimum fayda alacak kişiler bu grupta bulunurlar.
- İleri dereceli işitme kaybı: 56 dB – 70 dB aralığında olan kategoridedir. Bu kişiler işitme kaybını ileri derecede hisseder ve sosyal hayatlarında sorun yaşayabilirler. İşitme cihazı kullanımı şart diyebiliriz ve faydalı olacak grupta bulunurlar.
- Çok ileri dereceli işitme kaybı:71 dB – 90 dB aralığında olan kategoridedir. İşitme kaybı bu durumda iletişimi çok düşürürken, işitme cihazı kullanımı zorunlu hale gelmektedir. İşitme cihazı olmadan kişinin sosyal hayatı imkânsızlaşmış demektir.
- Total işitme kaybı: 90 dB üzerinde bulunan kategoridedir. Bu seviyede bulunan birey normal şartlarda sesleri işitmezken sadece çok yüksek sesleri duyduğu zaman dilimleri olabilir. Bu grupta bulunan bireyler işitme cihazlarından pek fayda göremezler. Bu aşamada işitsel implant kullanımı önerilmektedir.
İşitme Cihazları Zararlı Mı?
İşitme cihazları, işitme kaybı yaşayan bireylerin yaşam kalitesini arttırmak amacıyla işitme sistemini destekleyen cihazlardır. İşitme cihazları sayesinde işitme kaybının ilerlemesi azaltılabilir ya da durdurulabilir. Bu bakımdan işitme cihazlarının zararlı olduğu ya da kulağı tembelleştirici özelliği olduğu yönündeki bilgiler tamamen asılsızdır. Asıl zararlı olan şey vücudun işitme mekanizmasının ihtiyaç duyduğu desteği ona vermemektir. Öyle ki işitme kaybı durumunda işitme cihazı kullanılmadığı takdirde işitme kaybının seviyesi giderek yükselecektir. Bununla da kalmayıp işitme kaybı ile birlikte konuşmayı algılama becerisi de hızla kötüleşecektir. Beynin anlama ve algılama fonksiyonu sesleri duyma becerisi ile doğru orantılıdır. Eğer beyin seslerden uzak kalırsa doğrudan anlama ve algılama becerisi kötüleşecektir. Bu sebeple işitme cihazları, işitme kaybının ilerlemesi durdurmak ve işitme kaybı ile oluşan sorunları hafifletmek için hayati derecede önem taşır. Özetle işitme kaybının zararlı olduğu bilgisi tamamen şehir efsanesidir. Tam tersi işitme cihazları oldukça faydalı teknolojik bir sağlık hizmetidir.
İşitme Cihazı Fiyatları
İşitme cihazları kendi içlerinde farklı teknolojik özelliklere ve farklı fonksiyonlara sahip olma derecelerine göre ayrılmaktadır. Hem bu nedenle hem de çok fazla işitme cihazı markası olması sebebiyle işitme cihazlarının fiyatları farklılık göstermektedir. Uygun fiyatlı işitme cihazları olduğu gibi yüksek fiyatlı işitme cihazları da vardır. Peki, işitme cihazlarının fiyatlarının farklı olmasının temel mantığı nedir? İşitme cihazları teknolojik cihazlardır. Her teknolojik cihazda olduğu gibi işitme cihazlarında da farklı teknolojiler, yazılım ve materyaller kullanılır. Fiyat farkları yalnızca markaların farklılaşmasından kaynaklı olmaz. Aynı markanın farklı modelleri arasında bile oldukça farklı fiyatlandırmalar olmaktadır. Bu durumun nedenlerini şu şekilde açıklayabiliriz:
- İşitme cihazlarının farklı model ve çeşitleri olduğundan söz etmiştik. Estetik kaygılar sebebiyle kullanılacak kulak içi bir işitme cihazı, kulak arkası işitme cihazlarına oranla daha pahalıdır.
- Bluetooth ya da Wireless bağlantısına sahip işitme cihazlarının farklı fonksiyonlara sahip olması fiyatlarının yüksek olmasına sebep olmuştur.
- İşitme cihazlarının temel parçaları olan hoparlör, mikrofon, dijital sinyal işlemleyici gibi parçalarda kullanılan malzemenin kalitesi ve bu parçaların su, kir, nem ve ter gibi olumsuz dış etkenlere karşı dayanıklılık seviyesi de cihazların fiyat farklarından biridir.
- İşitme cihazlarında kullanılan materyal maliyetinden daha ziyade yazılım özellikleri fiyat belirlemede etkilidir. İşitme cihazı marka ve kategorilerini birbirinden ayıran temel özellik de yazılımdır. Gelişmiş bir yazılıma sahip cihaz diğer cihazlara oranla daha pahalıdır.
- İşitme cihazlarında kanal ve bant adı verilen yazılımlar kullanılır. Bir işitme cihazında var olan kanal ve bant sayısının yüksekliği cihazın sesleri daha ince işlemesine olanak tanır. Bu sebeple kanal ve bant sayısı yüksek olan cihazlar daha pahalıdır.
Sizler de ihtiyacınız olan işitme cihazı hakkında bilgi sahibi olmak ve işitme cihazı fiyatlarını öğrenmek için Duyses İşitme Cihazları firmamızla iletişime geçebilirsiniz.
İşitme Cihazı Pili
İşitme cihazları, elektronik özellikte cihazlar olmaları sebebiyle çalışabilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duydukları bu enerjiyi ise piller aracılığıyla sağlarlar. Son dönemlerde şarj sistemi ile çalışan cihazlar da üretilmiştir ancak işitme cihazı sektöründe yer alan cihazların büyük çoğunluğu tek kullanımlık piller ile çalışır. İşitme cihazlarında kullanılmak üzere üretilen 4 çeşit pil modeli vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
10 No Pil
Bu pil grubu sarı renk ile kodlanmıştır ve işitme cihazı pilleri arasında en küçük olanlardır. Küçük olmaları sebebiyle depolayabildikleri enerji miktarı da düşüktür ve bu sebeple kulak içi ya da TIE model gibi küçük cihazlarda kullanımları yaygındır.
312 No Pil
Bu pil grubu kahverengi renk ile kodlanmıştır ve işitme cihazlarında kullanılan en küçük ikinci pildir. TIE, ITE ve RIC grubunda bulunan cihazlarda kullanılır.
13 No Pil
Bu pil grubu turuncu renk ile kodlanmıştır ve işitme cihazlarında kullanılan en büyük ikinci pildir. Büyük olmaları sebebiyle depolayabildikleri enerji miktarı fazladır ve BTE (Kulak Arkası) cihazlarda kullanılır.
675 No Pil
Bu pil grubu mavi renk ile kodlanmıştır ve işitme cihazlarında kullanılan en büyük pildir. Çok büyük oldukları için daha küçük işitme cihazlarına uygun değildir ve yalnızca BTE (Kulak Arkası) cihazlarda kullanılır.
İşitme Cihazları Hangi Durumlarda Kullanılır?
İşitme cihazları, işitme kaybı yaşayan bireylerde mevcut olan işitme kaybının ilaç veya ameliyat ile düzelme şansının bulunmadığı ya da ameliyat ile düzelme şansı bulunsa bile ameliyatların risk taşıdığı durumlarda başvurulan teknolojik bir tıp hizmetidir. Genellikle iç kulak ile ilgili bir işitme kaybı yaşandığı durumlarda kullanılır. Ancak zaman zaman orta kulaktan kaynaklı bir işitme probleminde de kullanılırlar. Eğer işitme tamamen kaybolduysa işitme cihazı fayda etmeyebilir. İşitme kaybı yaşayan bir kişi, öncelikle KBB (kulak-burun-boğaz) doktoru ve Odyoloji uzmanı tarafından muayene edilmelidir. Bu muayene sırasında işitme kaybının ne ölçüde olduğunu saptayabilmek adına işitme testi (odyometri) uygulanır. Uygulanan işitme testi sonucunda işitme cihazı kullanımına ihtiyaç duyulup duyulmadığına karar verilir. Eğer işitme cihazının hasta için faydalı olacağına karar verildiyse bu kez de işitme cihazının hangi çeşidinin kullanılacağına karar verilir.
İşitme cihazları işitme kaybı yaşayan bireyleri iyileştirmez ve hastalık tedavi edici özelliği yoktur. Tıpkı gözün bozulması durumunda görmeyi iyileştirmek amaçlı gözlük kullanılıyorsa işitme cihazlarını da aynı mantıkla düşünebiliriz. Nasıl ki gözlükler bozuk gözlerin iyileşmesini sağlamaz aynı şekilde işitme cihazları da kulaklardaki işitme kaybını tedavi etmez yalnızca daha iyi duyulmasına yardımcı olur. Böylece işitme cihazını kullanan kişinin yaşam kalitesi artar.
İşitme Cihazları Nasıl Seçilir?
İşitme cihazına ihtiyaç duyan bireylerin ne çeşit bir işitme cihazı kullanması gerektiğine karar vermek gerekir. Bu kararı verirken işitme kaybının türü ve yapısından estetik görünümüne kadar kullanacak kişinin tercihine bağlı pek çok özellik değerlendirilir. Hastanın tercihi dışında işitme kaybının ne derece ve hangi frekanslarda olduğu, hastanın konuşulanları anlama derecesi ve kulaktaki rahatsızlığın ne olduğu gibi konular da işitme cihazı seçilirken dikkat edilmesi gereken özelliklerdir.